Bảo vật dòng họ Võ: tư liệu quý khẳng định chủ quyền Hoàng Sa
Gần nửa thế kỷ trôi qua, hậu duệ của dòng họ Võ ở Lý Sơn vẫn lưu giữ những tài liệu quý chứng minh tiền nhân của họ, ông Võ Văn Khiết là người đầu tiên đến đảo Hoàng Sa từ năm 1786.
Sắc lệnh đi Hoàng Sa (1786) và Đơn chấn chỉnh lại đội Hoàng Sa năm (1875).
Những tài liệu quý của dòng họ Võ có từ thế kỷ 18 được Tiến sĩ Nguyễn Đăng Vũ, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi phát hiện trong lúc thực hiện dự án “Khôi phục những ngôi mộ của binh phu đi Hoàng Sa”. Dòng họ Võ là một trong 13 dòng họ tiền hiền trên đất đảo Lý Sơn. Dòng họ nay đang lưu giữ rất nhiều tài liệu quý liên quan đến sắc lệnh của triều Tây Sơn và nhà Nguyễn trong việc đưa phu đi Hoàng Sa. Đến thời điểm này, đây cũng là những tài liệu chứng minh, ghi chép sớm nhất về đội hùng binh của dòng họ Võ ở Hoàng Sa. Sớm hơn cả thông tin các bộ chính sử do các nhà nghiên cứu cho rằng Cai đội Phạm Quang Ảnh đi ra Hoàng Sa, Trường Sa sớm nhất, vào năm Ất Hợi – 1815.
Tài liệu của dòng họ Võ ghi rõ ràng : Vào năm Thái Đức thứ 9 đời Nguyễn Nhạc, ngày 14/2/1786, triều đình Tây Sơn đã cử Võ Văn Khiết làm cai đội, tuyển mộ binh phu ra Hoàng Sa thu lượm hoá vật cho triều đình. Tuy nhiên, ông Võ Văn Út, hậu duệ đời thứ 16 của dòng họ Võ trên đảo Lý Sơn cho biết, do sai lầm tiêu hủy văn tự ở đền miếu vào năm 1979 nên dòng họ bị thất lạc bản gốc tờ lệnh Thái phó tổng lý quản binh dân chư vụ Thượng tướng công khẳng định thông tin trên. Khi đó, tờ lệnh bị hai ông Diệp Định Hoa (viện Hán Nôm) và ông Trần Văn Cầu (viện Khảo cổ học) "mượn", đến nay không biết thất lạc nơi nào.
Gia phả họ Võ (do ông Võ Văn Khiết chấp bút đầu tiên) mà ông Út đang giữ cho thấy, cai đội Võ Văn Khiết là người đầu tiên trên đất đảo Lý Sơn ra Hoàng Sa năm 1786. Mặc dù theo quy định của dòng họ, con trưởng ở Lý Sơn không phải sung quân đi Hoàng Sa, tuy nhiên theo ghi chép của các tài liệu này cho thấy, các con cháu trưởng của ông Khiết là Võ Văn Phú, Võ Văn Hùng, Võ Văn Sanh,… vẫn tiếp tục cưỡi sóng ra khơi để giữ gìn Hoàng Sa. Không chỉ tuân thủ lệnh vua làm tròn trách nhiệm của những người lính mà đời đời hậu duệ họ Võ đang tiếp bước cha ông hành động theo tiếng gọi tình yêu tổ quốc để bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Những tài liệu quý của dòng họ Võ đã bổ sung thêm vào kho tài liệu chứng minh, khẳng định chủ quyền bất khả xâm phạm của nước ta đối với quần đảo Trường Sa- Hoàng Sa.
Theo SGTT
(Vũ Hữu Chính sưu tầm trên: songmoi.vn)